Osteoporoza to przewlekła choroba metaboliczna kości przebiegająca z postępującym ubytkiem masy kostnej i uszkodzeniem jej mikroarchitektury. Prowadzi to do obniżenia wytrzymałości mechanicznej kości, a co się z tym wiąże zwiększenia ryzyka jej uszkodzeń. Zazwyczaj spotyka się osteoporozę starczą, spowodowaną niedostatecznym wydzielaniem hormonów płciowych i hormonów anabolicznych kory nadnerczy, co jest przyczyną przewagi procesów demineralizacji kości. Rzadziej występuje zrzeszotnienie kości pourazowe np. po przewlekłych unieruchomieniach.
Skutki osteoporozy
Osteoporoza obejmuje stopniowe zmniejszanie gęstości tkanki kostnej, czego efektem jest osłabienie jej struktury. Najbardziej znanym i charakterystycznym symptomem choroby jest tendencja do złamań. Złamania powstają nawet w sytuacjach, w których u zdrowego człowieka nie spowodowałyby najmniejszych urazów. W skrajnych przypadkach uszkodzenie kości może nastąpić nawet w wyniku uderzenia się o jakiś przedmiot. Najczęściej dochodzi do złamania szyjki kości udowej oraz kości przedramienia.
Kolejnym negatywnym skutkiem choroby jest tak zwany wdowi garb, czyli znaczne pogłębienie kifozy piersiowej. Ostatecznie może dojść do sytuacji, w której łuki żebrowe mogą opierać się na kościach biodrowych. Te zmiany w obrębie kręgosłupa powodują szereg kolejnych zmian, w tym: przewlekłe bóle głowy, zaburzenia trawienia, nietrzymanie moczu, wypadanie narządów rodnych czy przewlekłe zaparcia. Ponadto zwiększa się ryzyko infekcji układu oddechowego.
Prewencja osteoporozy
Współcześnie można podjąć wiele kroków, aby w jak największym stopniu zmniejszać ryzyko rozwoju tej choroby. Zaleca się przede wszystkim:
- wyrównanie zmian hormonalnych u kobiet – ryzyko rozwoju osteoporozy wiąże się z zaburzeniem gospodarki hormonalnej, co następuje podczas klimakterium i menopauzy. W tym okresie warto stosować hormonalną terapię zastępczą;
- profilaktyka upadków czy kontuzji;
- ograniczanie lub zaprzestanie spożywania alkoholu;
- spożywanie produktów zawierających witaminę D, wapń i fosfor. W diecie istotna jest również podaż witaminy C, która jest niezbędna do syntezy kolagenu oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które poprawiają gęstość kości;
- regularna ekspozycja na promienie słoneczne, celem zwiększenia poziomu witaminy D w organizmie – wskazane są spacery czy jazda na rowerze, z zachowaniem ostrożności.