Antyoksydanty, zwane inaczej przeciwutleniaczami, to naturalne związki wykazujące zdolność eliminowania wolnych rodników tlenowych w organizmie człowieka. Dzięki temu stanowią prewencję stresu oksydacyjnego, który jest czynnikiem ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych, zarówno natury fizycznej, jak i psychicznej. Wolne rodniki przyczyniają się również do przyspieszonego starzenia się organizmu. Zdrowa dieta bogata w antyoksydanty może skutecznie zwalczać nadmiar wolnych rodników tlenowych i w ten sposób poprawiać ogólne zdrowie konsumenta.
Gdzie znajdują się antyoksydanty?
Istnieje wiele rodzajów antyoksydantów, a źródło ich występowania zależy właśnie od konkretnej postaci danego związku. Poniżej wymieniono najbardziej popularne, najskuteczniejsze związki o działaniu przeciwutleniającym oraz przykładowe źródła ich występowania:
- beta-karoten – marchew, dynia, czerwona papryka, melony;
- likopen – pomidory, arbuzy;
- fikocyjanina – spirulina;
- chlorofil – chlorella;
- witamina A – tłuste mleko, oleje roślinne, jaja, czerwone i pomarańczowe owoce oraz warzywa;
- witamina C – acerola, jagody goji, szczypiorek, natka pietruszki, owoce dzikiej róży;
- tokoferol – nasiona słonecznika, orzechy, migdały, jaja, suszone morele, szpinak;
- luteina – owoce, głównie awokado, agrest, jeżyny czy czarne porzeczki;
- flawonoidy – żurawina, borówka amerykańska, kakao;
- koenzym Q10 – oleje roślinne, wątróbka, ryby, podroby.
Suplementacja
Antyoksydanty są związkami, które można z powodzeniem suplementować. Na rynku spotkać można różnego rodzaju preparaty uzupełniające niedobory składników odżywczych. Ważne jest jednak, aby dobrać je indywidualnie do własnych potrzeb i zwracać uwagę na jakość produktów oraz prestiż producenta.
W związku z faktem, że antyoksydanty występują naturalnie w żywności, ich przyjmowanie w postaci suplementów zalicza się do bezpiecznych. Co więcej – niektóre suplementy zawierają nie tylko przeciwutleniacze, ale również inne cenne związki odżywcze (np. Spirulina, która dostarcza dodatkowo białko, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i błonnik).
Skutki stresu oksydacyjnego
Stres oksydacyjny jest ściśle związany z życiem w krajach wysokorozwiniętych i rozwijających się, ponieważ ma swoje źródło w nieprawidłowym stylu życia. Powstaje wskutek braku aktywności fizycznej, ekspozycji na zanieczyszczenia, złej diety, przyjmowania leków czy wszechobecnego stresu. Jego obecność wpływa negatywnie na zdrowie fizyczne (wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, otyłości, chorób neurodegeneracyjnych i immunologicznych) oraz psychiczne (wzrost ryzyka rozwoju depresji, zaburzeń lękowych, nerwicy czy wahań nastroju). Ponadto zauważa się pogorszenie kondycji włosów i skóry.